تعیین مهار و بازیافت فعالیت استیل کولین استراز پلاسما، قشر مغز و هیپوکامپ در موشهای صحرایی نر تیمار شده با پاراکسان

سابقه و هدف: ترکیبات ارگانوفسفره موادی فوق العاده سمی هستند که به عنوان حشره کش کاربرد وسیعی در کشاورزی و مصارف خانگی دارند. مهار استیل کولین استراز مکانیسم اصلی ایجاد مسمومیت حاد با ترکیبات ارگانوفسفره در موجود زنده می باشد. در این مطالعه پس از تجویز سیستمیک سه دوز پاراکسان به موش صحرایی، نحوه مهار و بازیافت فعالیت استیل کولین استراز پلاسما، قشر مغز و هیپوکامپ و ارتباط بین آنها در سه زمان مختلف مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها: در این مطالعه از 84 سر موش موشهای صحرایی نر نژاد ویستار به وزن270-200 گرم استفاده شد و به گروههای 7 تایی تقسیم شدند. حیوانات روغن ذرت (گروه حلال) یا یکی از دوزهای پاراکسان (7/0 ، 3/0 ،1/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) را به صورت داخل صفاقی دریافت کردند و 30 دقیقه، 4 و 18 ساعت بعد از مواجهه، فعالیت استیل کولین استراز پلاسما، قشر مغز و هیپوکامپ با استفاده از روش اصلاح شده Ellman اندازه گیری و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: فعالیت استیل کولین استراز پلاسما و مغز توسط پاراکسان بصورت وابسته به دوز مهار شد. 18 ساعت پس از مواجهه با دوزهای 3/0 و 7/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن پاراکسان، فعالیت استیل کولین استراز پلاسما به ترتیب 32% و 42% بازیافت شد (001/0>p). هجده ساعت پس از تجویز دوز 7/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن پاراکسان، فعالیت استیل کولین استراز در هر دو ناحیه مغز به میزان 20% بازیافت شد (001/0>p). در حیوانات تیمار شده با پاراکسان (7/0 و 3/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)، فعالیت استیل کولین استراز پلاسما همبستگی معنی داری با فعالیت استیل کولین استراز قشر مغز و هیپوکامپ داشت. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که تنها دوز 7/0 میلی گرم به ازای هر کیلو وزن بدن پاراکسان پس از 30 دقیقه در هر دو ناحیه مغز فعالیت استیل کولین استراز را فراتر از حد لازم برای القاء تشنج مهار می کند و مهار فعالیت استیل کولین استراز پلاسما تنها در مسمومیتهای شدید می تواند به عنوان شاخصی برای مواجهه با ترکیبات ارگانوفسفره استفاده شود.